کتاب علی از زبان علی (ع) ؛ زندگانی امیرمؤمنان علی علیه السلام

این کتاب زندگانی علی از زبان علی، یا زندگانی امیرمومنان علی (ع) می‌باشد.

شادروان جعفر شهیدی در مقدمه آن کتاب چنین می‌نویسد :

ماهها و می‏توان گفت، سالهاست میخواهم قلم بردارم و صفحه ‏هایی پیرامون زندگانی امیر مؤمنان علی (ع) بنگارم. هر بار که خود را آماده میکنم، ندایی از درونم میشنوم: «آهسته باش !چه گستاخی!میخواه در این میدان پهناور درآیی و بضاعت اندک خود را بنمایی؟نمیدانی مهتاب به گز پیمودن است و دریا را با مشت ته نمودن.در میا! که عرصه سیمرغ نه جولانگه تو است.»

از خود پوزش می‏خواهم و قلم را به یک سو مینهم.دیری نمیگذرد که دیگر بار شوق،عنان م‏یگسلاند و بیخواست من، مرا میراند، که آخر از مورچه و ران ملخ و پیشگاه سلیمان یادگیر.مگر نمی‏دانی در آستانه بزرگان از هر کس به اندازه توان او چشم می‏دارند؟«خدایا!چه باید کرد؟»سرانجام به خود گفتم درست است که پرداختن به چنین کار در توان تو نیست،اما به خود منگر که بضاعتت چیست،بنگر که سخن درباره کیست.او دستگیر ناتوانان است و یاور درماندگان.از لطف خدا و سخن شاه اولیا مدد خواه!

شاید آن سان که در نهج البلاغه به گفته خود عنایتش بود و در ترجمه یاریت نمود،لطف از تو دریغ ندارد و موفقت گرداند،تا هدیه‏ای به دوستانش تقدیم کنی و بکوش تا آنجا که می‏توانی از فرموده‏های او به پارسی برگردانی و علی از زبان علی بشناسانی.این بار آماده گشتم و این صفحه‏ها را نوشتم و کتاب را به شیفتگان علی(ع) تقدیم میکنم.در خواندن آن به نارسائی نوشته من ننگرند،عظمت مقام علی را در نظر آورند و به هر حال این ضعیف را از دعای خیر فراموش نکنند.

در بخشی از این کتاب می‌خوانیم:

۱

روز دوشنبه نبوت بر رسول خدا صلی‌الله علیه و آله ابلاغ و آن حضرت به رسالت مبعوث شد و من صبح روز سه‌شنبه اسلام آوردم و ایمان خویش را به رسول خدا صلی‌الله علیه و آله اعلام کردم. از آن روز به بعد رسول خدا صلی‌الله علیه و آله به نماز می‌ایستادند و من در سمت راست ایشان می‌ایستادم و با آن حضرت نماز می‌خواندم در آن روزها هیچ مردی با آن حضرت همراه نبود، جز من. (به نقل از کتاب‌های تاریخ مدینه دمشق (اثر ابن عساکر) و مجمع الزوائد (اثر هیثمی) که از کتب اهل سنت هستند.) (ص ۲۱)

۲

وقتی رسول خدا صلی‌الله علیه و آله به مدینه آمدند و مسجد مدینه را بنا نهادند، جمعی از مهاجران در اطراف مسجد خانه‌هایی ساختند و برای سهولت رفت‌وآمد به مسجد، دری از خانة خویش به مسجد باز کردند. چندی به این گونه گذشت تا اینکه دستور اله نازل شد که همة این درها مسدود شود؛ اما تنها خانه‌ای که از این دستور مستثنا بود، خانة من بود. این استثنا بر یاران رسول خدا صلی‌الله علیه و آله سنگین آمد.

در توضیح این مسئله رسول خدا صلی‌الله علیه و آله دست مرا گرفتند و فرمودند: موسی از خدا خواست که مسجد او به دست هارون تطهیر شود. من نیز از خدا خواسته‌ام که مسجد مرا به دست تو و نسل تو تطهیر کند...

پس از این اقدامات رسول خدا صلی‌الله علیه و آله به اصحاب خویش چنین توضیح دادند: «من به میل و خواست خویش ورودی خانه‌های شما را به مسجد نبستم و به خواست خودم اجازة باز بودن در خانة علی را صادر نکردم. این هردو دستور از جانب خداوند بود. (به نقل از کتب اهل سنت نظیر مجمع الزوائد (اثر هیثمی)، مناقب (اثر ابن مغازلی) و کنزالعمال (اثر متقی هندی) (ص ۶۳)

۳

زنی که پس از شش‌ماه زندگی در کنار همسر خود فرزندی به دنیا آورده بود به جرم ارتکاب فحشا نزد خلیفة دوم آورده شد و خلیفه به خیال اینکه این زن مرتکب فحشا شده است، تصمیم گرفت وی را مجازات کند. من مانع مجازات آن زن شدم و توضیح دادم: اگر بخواه از کتاب خدا دلیل می‌آورم که این زن بی‌گناه است و نباید مجازات شود.

خداوند متعال در سوره احقاف، آیه ۱۵ می‌فرماید: (و دوران حمل و از شیر بازگرفتن کودک سی‌ماه است.)

و در آیه ۲۳۳ از سوره بقره نیز آمده است: (مادران فرزندان خود را دو سال تمام شیر می‌دهند. این برای کسی است که بخواهد دوران شیرخوارگی را تکمیل کند.)

در آیة نخست، دوران حاملگی و شیرده ۳۰ ماه دانسته شده و در آیة دوم، دوران شیرده ۲۴ ماه معرفی شده است. حال اگر ۲۴ از ۳۰ کسر شود، ۶ ماه باقی می‌ماند که کمترین زمان مورد تأیید از سوی خداوند برای دوران حاملگی است.

عمر با شنیدن این استدلال، زن را آزاد کرد. (به نقل از کتب معتبر اهل سنت، نظیر السنن الکبری (اثر نسائی) ) (ص ۱۱۳)

۴

]شما نهروانیان] ادعا کردید که من جانشین رسول خدا صلی‌الله علیه و آله بودم و این جانشینی را ضایع کردم! در حقیقت شما بودید که با من مخالفت کردید و بر من پیشی گرفتید و زمام امور را از دست من خارج ساختید. جانشینان انبیا وظیفه ندارند که مردم را با زور و به هر طریقی تحت فرمان خود درآورند. خداوند انبیا را مبعوث میکند و آنان مردم را به سوی خویش فرا می‌خوانند و همان انبیا جانشین خود را به مردم معرفی میکنند و نیازی نیست که وصی پیامبر صلی‌الله علیه و آله بر این امر اصرار بورزد. بلکه وظیفة اهل ایمان است که به سراغ وصی رسول خدا بروند!

اگر خدا فرموده است: (و برای خدا، حج آن خانه بر عهدة مردم است، کسی که بتواند به سوی آن راه یابد.) (آل عمران – ۹۷(

چنانچه مردم حج خانة خدا را ترک کنند، نقصی بر خانة خدا وارد نمی‌شود و از ارزش آن کاسته نمی‌شود؛ بلکه این مردم هستند که به دلیل ترک حج گرفتار گناه شده‌اند! زیرا خداوند این خانه را برای مردم نشانة هدایت قرار داده است.

موقعیت من نیز چنین است که رسول خدا صلی‌الله علیه و آله مرا به‌عنوان نشانة هدایت منصوب کردند و فرمودند: یا علی، جایگاه تو نسبت به من، همانند جایگاه هارون نسبت به موسی است و جایگاه تو همانند جایگاه کعبه است که باید مردم به سراغ کعبه بروند و نه اینکه کعبه به سراغ مردم برود.

۵

معاویه وحشی‌ترین و خونخوارترین فرد را برای غارت حجاز و یمن انتخاب کرد و او کسی نبود جز بُسر بن ارطاة که در سنگ‌دلی و خشونت‌ورزی شهره بود.

خطبه‌ای برای بسیج مردم با هدف مقابله با غارتگری بُسر ایراد کردم: «ای مردم، از روزی تفرقه میان شما رخ داد و توان شما را به نقصان گذاشت که اهل خرد و صاحبان رأی از میان شما رخت بربستند...

من شما را بارها و بارها، در نهان و آشکار، در شب و روز، در صبح و شام، فرا خواندم؛ ولی اجابت که نکردید هیچ بیشتر پراکنده شدید و پا به فرار گذاشتید. آیا نصیحت و دعوت به هدایت و حکمت برای شما سودی ندارد؟ !

... اندکی صبر کنید. گویی می‌بینم مردی را که بر شما مسلط شده و از همه چیز منعتان ساخته و گرفتار عذابتان کرده است و خدا او را عذاب کند، همان‌گونه که او شما را شکنجه خواهد کرد!

به‌راستی‌ که این خواری مسلمان و نابودی دین است که معاویه بن ابی‌سفیان اراذل و اوباش را فرا بخواند و آنان اجابتش کنند و من که شما نیکان و صاحبان فضیلت را فرامی‌خوانم، پاسخم را ندهید! این رفتار اهل تقوا نیست. (ص۵۳۸ و ۵۳۹)